ARAŞTIRMADA DÜRÜSTLÜK
Türk Dil Kurumu sözlüğünde dürüstlük “doğruluk” olarak tanımlanmaktadır. Akademisyenler ve araştırma merkezleri için çalışmaların doğruluğunu ispat edebilmek büyük önem taşır. Dünya genelinde bu konu üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bunlardan bir tanesi de Avrupa Doğal ve Beşerî Bilim Akademileri Federasyonu (ALLEA) çalışmalarıdır. ALLEA, Avrupa Konseyi’nde bulunan 40 ülkeden 58 Akademiyi bir araya getirmektedir. Akademiyi ilgilendiren farklı konularda çalışmalar yapan Federasyon’un önemli bir çalışması da araştırmada dürüstlük etik ilkeleridir. Konseyin bu konuyla ilgili hazırladığı “Araştırmalarda Dürüstlük Konusunda Avrupa Davranış Kodu " dokümanında dürüstlüğü “orijinal kaynağa uygun şekilde atıfta bulunmadan diğer insanların çalışmalarını ve fikirlerini kullanmak, böylece orijinal yazar(lar)ın fikri çıktıları üzerindeki haklarını ihlal etmek" olarak tanımlamaktadır.
İntihalin iki türünden bahsedilmektedir. Bunlar;
- Kelimesi kelimesine intihal
- Fikirlerin intihali’dir.
Başka birine ait çalışmayı kelimesi kelimesine kopyalamak “kelimesi kelimesine intihali” içermektedir. Birden fazla kaynaktan metin parçalarının kopyalanması ve bunların kaynaklarının gizlenmesi için karıştırılması ile oluşan intihal ise “mozaik intihali” oluşturur. Mozaik intihali kelimesi kelimesine intihalin altında yer almaktadır.
İntihal genellikle kasıtlı bir eylem olarak tanımlanır ve akademik görevi kötüye kullanma ile yakından ilişkilidir. Ancak, kaynaklara yanlış veya eksik atıfta bulunulması durumunda, araştırmacılar kasıtlı olmasa bile intihal suçlamalarına maruz kalabilirler.
İntihal Suçlamalarına Yol Açan Bazı Eylemler Şunları İçerir:
- Doğrudan alıntılar için tırnak işareti kullanmamak.
- Bir kaynak hakkında yanlış bilgi bildirmek.
- Başkasının eserinin bir kısmını orijinal kaynağına atıfta bulunmadan başka bir dile çevirmek.
- Çalışmanın büyük bir kısmının bir veya birden çok kaynaktan alınmış olması.
- Araştırmacıların kendi çalışmalarını kaynağını belirtmeden farklı bir başlıkla yeniden yayınlaması.
Hukuki Açıdan İntihal
İntihal suçlamaları, bir araştırmacının akademik kariyeri üzerinde, itibarın düşmesi, makale reddi ve dergilerden geri çekilme, araştırma kurumlarından atılmayla sonuçlanabilecek disiplin yaptırımları gibi ağır sonuçlar doğurur. Ayrıca telif hakkı ihlali nedeniyle sanıklara karşı yasal işlem başlatabilir. Türkiye’de fikri mülkiyet alıntıların kullanımını da düzenleyen Türk Telif Hakkı Yasası tarafından korunmaktadır. Bununla birlikte atıf aynı zamanda Creative Commons gibi açık erişim lisanslarının belirleyici bir unsurudur.
İstinye Üniversitesi Etik Davranış İlkeleri göre, İstinye Üniversitesi tüm üyeleri sorumluluklarını en üst düzeyde dürüstlük ve etik davranışla yerine getirmelidir. İstinye Üniversitesi Etik Davranış İlkeleri aynı zamanda intihali kesinlikle yasak olarak belirtir.
İntihal Önleme ve Özgünlük Kontrolleri
İstinye Üniversitesi Turnitin ve iThenticate’i benimseyerek bilimsel topluluğunu intihal önleme konusunda desteklemektedir. İntihalden kaçınmak, kaynakları doğru bir şekilde alıntılayıp atıfta bulunarak kolayca sağlanır.
ATIF REHBERİ
Atıf, bir kaynağa yapılan gönderme veya alıntıyı tanımlar. Atıfların akademik çalışmalarda önemli bir yeri vardır. Atıflar, atıf stiline göre yapılmaktadır. Akademik yazıda kullanılacak atıf stiline göre kaynaklardan nasıl alıntı yapılacağı bir dizi kurala göre değişkenlik gösterir. Belirli bir alıntı stiliyle ilgili yönergeler (APA, MLA, Chicago vb.) örnekler ve talimatlar genellikle ilgili stillere ait resmi bir el kitabında yayınlanır.
Neden Atıf Yapılır?
- Alıntılar, sizin çalışmalarınızı takip eden herhangi birinin araştırmanızda kullandığınız kaynakları bulmasına olanak tanır. Başarılı bir alıntının anahtarı, okuyucunuzun alıntı yaptığınız kitabı, makaleyi veya diğer kaynakları bulması için gereken tüm bilgileri sağlamaktır.
- Alıntı yapmak, güvenilirliğinizi artırır ve fikirlerinizin alandaki diğer uzmanlar tarafından paylaşıldığını gösterir. Bilimsel, hakemli kaynaklardan alıntı yapmak, çalışmanıza ekstra güvenilirlik katar.
- Atıf intihali önler! Kaynaklarınızı uygun şekilde alıntılamak, orijinal yazara itibar kazandırır.
Atıf Stilleri
Atıf stillerinin tercihi çalışmanın yapıldığı disipline göre değişir. Örneğin APA (Amerikan Psikoloji Derneği) çoğunlukla eğitim, psikoloji ve işletme çalışmalarında; MLA (Modern Dil Derneği) beşeri bilimlerde; Chicago yazar-tarihi fen ve sosyal bilimlerde; Chicago notları ve bibliyografyası tarih alanlarında kullanılır.
Resmi APA stili sitesi – Rehberler ve SSS içerir.
APA Stili Blog - Resmi APA stili bloguna göz atabilirsiniz.
Atıf Rehberi
APA stili yazar-tarih alıntı sistemini kullanır. Yazarın soyadı, yayın yılı ve alıntıya veya başka kelimelerle ifade edilen içeriğe atıfta bulunan sayfa numaraları ana metinde parantez içinde verilmelidir.
Kaynakçada tam bir referans verilmelidir. Doğrudan alıntılar için tırnak işaretleri kullanılmalıdır, farklı kelimelerle yazılan içerikler için tırnak işareti kullanmak gerekli değildir.
Yazarın adını ana cümlede yazarsanız, parantez içinde sadece yayın yılı görünecektir. Yazar adı ana cümlede yer almıyorsa yazar adı ve tarihi parantez içinde gösterilmelidir. Doğrudan alıntılar için kaynaklar ayrıca sayfa numaralarını da içermelidir.
Örnek:
- Coymak (2019), farklı öğrenme ortamlarının öğrencilerin öğrenme çıktılarına ilişkin yetkinlik düzeylerini etkilemediğini bulmuştur.
- Yakın zamanda yapılan bir çalışma, farklı öğrenme ortamlarının öğrencilerin öğrenme çıktıları üzerindeki yetkinlik düzeylerini etkilemediğini ortaya koymuştur (Coymak, 2019).
- Yakın tarihli bir çalışma, "yapılandırılmış kendi kendine öğrenme ödevlerini alan öğrencilerin, öğrenme ortamlarından bağımsız olarak öğrenme çıktıları konusunda aynı yeterlik düzeyine sahip olduğunu" ortaya koymuştur (Coymak, 2019, s. 100).
Kaynakçada da aşağıdaki gibi tam bir referans verilmelidir.
- Coymak, A. (2019). Psikoloji Öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğrenmenin Üstbilişsel Performans Gelişimine Etkisi Üzerine Deneysel Bir Çalışma. Çağdaş Eğitim Teknolojileri, 10, 94-105. Doi:10.30935/cet.512539
Kaynakça Rehberi
Temel Kitap Formatı
- Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yayın yılı). Kitap adı. Yayınlandığı yer: Yayıncı
Tek Yazar
- Nabokov, V. (1955). Lolita. New York, NY: Putnam.
İki İle Yedi Yazar
- Macintosh, F., & McConnell, J. (2020). Performing Epic or Telling Tales. Oxford: Oxford University Press.
Sekiz Ve Üstü Yazar
- İlk altı yazarın adını listeleyin, ardından üç nokta ve son yazarın adını ekleyin.
Çok Ciltli Çalışma
- Dewey, M. Dewey decimal classification and relative index. (Vols 1-4). Dublin, OH: OCLC, 2011.
Kitap Bölümü
- Pateman, C. (1989). The civic culture: a philosophic critique. In G.A. Alimond, & S. Verba (Eds.), The civic culture revisited (pp. 57-102). Newbury Park: Sage.
E-Kitap
- Gilroy, P. (1993). The Black Atlantic: modernity and Double Consciousness. [Kindle version]. Retrieved from https://www.amazon.com.
Dergi Makalesi
- Soyadı, Adının baş harfi. (Yayın yılı). Makale başlığı. Dergi başlığı, Cilt, sayfa(lar).
Çevrim içi makaleler sayfa numaralarından sonra DOI içermelidir.
- Coymak, A. (2019). An Experimental Study of the Effect of Computer Assisted Learning on Metacognitive Performance Development in Psychology Teaching. Contemporary Educational Technology, 10, 94-105. Doi:10.30935/cet.512539.
Gazete Makalesi
- Harlan, J. (2020, January 16). When the past roars into the present. New York Times, p. A2.
Elektronik Gazete Makalesi
- Widmer, T. (2020, April 8). What Will the Next Decade Bring? The 1920s Offer an Answer. New York Times. Retrieved from: https://www.nytimes.com.
MLA Atıf Merkezi - Rehberler ve diğer SSS'leri içeren resmi MLA Stili Web Sitesi.
Atıf Rehberi
MLA formatında yazar-sayfa sistemi kullanılır; buna göre kısa bir metin içi atıf, atıf yapılan çalışmayı yazarına ve sayfa numarasına göre tanımlar.
Tırnak işaretleri doğrudan alıntılar için kullanılır, ancak farklı kelimelerle ifade edilen içerik için tırnak işaretleri gerekli değildir.
Yazarın soyadı ve alıntı veya başka kelimelerle ifade edilen içeriğe atıfta bulunan sayfa numarası(ları) parantez içinde görünür.
Cümle içinde yazarın adını belirtirseniz, alıntının veya açımlamanın sonunda parantez içinde yalnızca sayfa numarası(ları) görünecektir. Yazar adı ana cümlede yer almıyorsa yazar adı ve sayfa numaraları parantez içinde gösterilmelidir.
Örnek:
- Many descriptions of race in literature “range from the sly, the nuanced, to the pseudo-scientifically ‘proven’”(Morrison 3).
- Morrison stated that many descriptions of race in literature “range from the sly, the nuanced, to the pseudoscientifically ‘proven’” (3).
Kaynakçada da aşağıdaki gibi tam bir referans verilmelidir:
- Morrison, Toni. The origin of others. Cambridge, MA: Harvard University Press, 2017.
Kaynakça Rehberi
Temel Kitap Formatı
- Soyad ad. Kitap başlığı. Yayın Yeri*, Yayıncı, Yayın Yılı.
- *Yayın Yeri, yalnızca kitap 1900'den önce yayınlandıysa, yayıncının birden fazla ülkede ofisi varsa veya yaygın olarak bilinmiyorsa kullanılmalıdır.
Tek Yazar
- Nabokov, Vladimir. Lolita. Putnam, 1955.
İki Yazar
- Macintosh, Fiona, and Justine McConnell. Performing Epic or Telling Tales. Oxford: Oxford University Press, 2020.
Üç Ve Üstü Yazar
- Garreton, Manuel Antonio, et al. Latin America in the twenty-first century: toward a new sociopolitical matrix. North-South Center Press, 2003.
Çok Ciltli Çalışma
- Dewey, Melvin. Dewey decimal classification and relative index. OCLC, 2011. 4 vols.
Kitap Bölümü
- Pateman, Carol “The civic culture: a philosophic critique.” The civic culture revisited. Edited by Gabriel A. Alimond and Sidney Verba. Newbury Park: Sage, 1989, pp. 57-102.
E-Kitap
- Gabbin, Joanne Veal. Shaping memories: reflections of African American women writers. University Press of Mississippi, 2009. (Ebscohost)
Dergi Makalesi
- Soyad ad. "Makale başlığı." Dergi adı, Cilt, Sayı, Yıl, sayfa(lar).
- Gateau, Thierry. “The role of open licences and free music in value co-creation: the case of Misteur Valaire.”
- International journal of arts management, Vol. 16, no. 3, 2014, pp. 49-59.
Çevrim içi makaleler, sayfa numaralarından sonra bir DOI içermelidir.
Gazete Makalesi
- Harlan, Jennifer. “When the past roars into the present.” New York Times, 16 January 2020, p. A2.
Çevrim içi Gazete Makalesi
- Widmer, Ted. “What Will the Next Decade Bring? The 1920s Offer an Answer.” New York Times, 8 April 2020.www.nytimes.com/2020/02/08/opinion/what-will-the-next-decade-bring-the-1920s-offer-an-answer.html. Accessed 10 April 2020.
Chicago Stili - Chicago kılavuzunun 17. baskısının resmi çevrimiçi versiyonu.
Atıf Rehberi
Chicago yazar-tarih stiline göre, alıntılanan veya yorumlanan içeriğe atıfta bulunan yazarın soyadı ve yayın yılı ana metinde parantez içinde yer almalıdır. Kaynakçada tam bir referans verilmelidir.
Tırnak işaretleri doğrudan alıntılar için kullanılırken, farklı kelimelerle ifade edilen içerik için tırnak işaretleri gerekli değildir.
Ana cümlede yazarın adından bahsediyorsanız, araya noktalama işareti koymadan yalnızca yayın yılı parantez içinde görünmelidir. Yazar adı ana cümlede yer almıyorsa yazar adı ve yayın yılı parantez içinde gösterilmelidir. Belirli bir pasajı alıntılamak için, sayfa numaraları metin içi alıntıya dahil edilmelidir.
Örnek:
- Anderson (1991) argued that a nation is an imagined political community.
- As imagined political communities, nations differ only for the style in which they are imagined (Anderson1991).
- A nation can be defined as “an imagined political community – and imagined as both inherently and sovereign” (Anderson 1991, 6).
Kaynakçada da aşağıdaki gibi tam bir referans verilmelidir.
- Anderson, Benedict. 1991. Imagined communities: Reflections on the origins and spread of nationalism. New York: Verso.
Kaynakça Rehberi
Temel Kitap Formatı
- Soyadı, Adı. Yayın yılı. Kitap adı. Yayın Yeri: Yayıncı.
Bir ile Üç Yazar
- Anderson, Benedict. 1991. Imagined communities: Reflections on the origins and spread of nationalism. London & New York: Verso.
Dört ile On Yazar
- Dört veya daha fazla yazar varsa, referans listesinde en fazla on yazar listelenmelidir; metin içinde yalnızca ilk yazar listelenmeli ve ardından et. al.
On Yazar Üstü
Ondan fazla yazar için, referans listesinde ilk yedi yazarı listeleyin, ardından et al. Bu kural hem kitaplar hem de makaleler için geçerlidir.
Çok Ciltli Çalışma
Dewey, Melvin. 2011. Dewey decimal classification and relative index. 4 vols. Dublin, OH: OCLC.
Kitap Bölümü
Pateman, Carol. 1989. “The civic culture: a philosophic critique.” In The civic culture revisited, edited by Gabriel A. Alimond and Sidney Verba, 57-102. Newbury Park: Sage.
E-Kitap
Gilroy, Paul. 1993. The Black Atlantic: modernity and Double Consciousness. London & New York: Verso.Kindle.
Dergi Makalesi
Soyadı, adı. Yayın yılı. "Makale başlığı." Dergi başlığı Cilt (Sayı): sayfa(lar).
Gateau, Thierry. 2014. “The role of open licences and free music in value co-creation: the case of Misteur Valaire.” International journal of arts management 16 (3): 49-59.
Çevrimiçi makaleler, sayfa numaralarından sonra DOI içermelidir.
Gazete Makalesi
Harlan, Jennifer. 2020. “When the past roars into the present.” New York Times, January 16, A2.
Çevrim İçi Gazete Makalesi
Widmer, Ted. 2020. “What Will the Next Decade Bring? The 1920s Offer an Answer.” New York Times, April www.nytimes.com/2020/02/08/opinion/what-will-the-next-decade-bring-the-1920s-offer-an-answer.html.
Atıf Rehberi
Chicago Notları ve Kaynakça stiline göre, kaynaklara dipnot veya son not kullanılarak ve her biri için bir kaynakça girişi sağlanarak atıfta bulunulmalıdır.
Tırnak işaretleri, doğrudan alıntılar için kullanılırken, farklı kelimelerle ifade edilen içerik için tırnak işaretleri gerekli değildir. Doğrudan bir alıntı 100 kelime veya daha uzunsa, blok alıntılar kullanmalısınız.
Dipnot-Kaynakça Rehberi
Temel Kitap Formatı
Not: Adı, Soyadı, Kitap adı (Yayın yeri: Yayıncı, Yayın yılı), sayfa(lar).
Kısaltılmış Not: Soyadı, Kısaltılmış başlık, sayfa(lar).
Kaynakça Girişi: Soyadı, Adı. Kitap başlığı. Yayın Yeri: Yayıncı, Yayın yılı.One author
Not: Benedict Anderson, Imagined communities: Reflections on the origins and spread of nationalism (London& New York: Verso, 1991), 6.
Kısaltılmış Not: Anderson, Imagined communities, 6.
Kaynakça Girişi: Anderson, Benedict. Imagined communities: Reflections on the origins and spread of nationalism. London & New York: Verso, 1991.
İki İle Üç Yazar
Not: Fiona Macintosh and Justine McConnell, Performing Epic or Telling Tales (Oxford: Oxford University Press, 2020), 56-57.
Kısaltılmış Not: Macintosh and McConnell, Performing Epic, 56-57.
Kaynakça Girişi: Macintosh, Fiona, and Justine McConnell. Performing Epic or Telling Tales. Oxford: Oxford University Press, 2020.
Üç Ve Üstü Yazar
Üçten fazla yazarı olan bir kitap için, tüm yazarlar kaynakçada listelenmelidir. Notlarda, yalnızca ilk listelenen yazara atıfta bulunulmalı, ardından vd. kullanılmalıdır.
Çok Ciltli Çalışma
Notta yalnızca belirli bir cilde atıfta bulunmalısınız:
Melvin Dewey, Dewey decimal classification and relative index (Dublin, OH: OCLC, 2011), 1:1-12.
Kaynakça Girişi: Dewey, Melvin. Dewey decimal classification and relative index. 4 vols. Dublin, OH: OCLC, 2011.
Kitap Bölümü
Not: Carol Pateman, “The civic culture: a philosophic critique,” in The civic culture revisited, ed. Gabriel A. Alimond and Sidney Verba (Newbury Park: Sage, 1989), 57-59.
Kısaltılmış Not: Pateman, “The civic culture,” 57-59.
Kaynakça Girişi: Pateman, Carol. “The civic culture: a philosophic critique.” In The civic culture revisited, edited by Gabriel A. Alimond and Sidney Verba, 57-102. Newbury Park: Sage, 1989.
E-Kitap
Not: Paul Gilroy, The Black Atlantic: modernity and Double Consciousness (London & New York: Verso, 1993),25-26, Kindle
Kısaltılmış Not: Gilroy, “The Black Atlantic,” 25-26.
Kaynakça Girişi: Gilroy, Paul. The Black Atlantic: modernity and Double Consciousness. London & New York: Verso, 1993. Kindle.
Dergi Makalesi: Temel Format
Not: Adı, Soyadı, "Makale başlığı," Dergi başlığı Cilt, Sayı (Yayın tarihi): sayfa(lar).
Kısaltılmış Not: Soyadı, "kısaltılmış başlık," sayfa(lar).
Kaynakça Girişi: Soyadı, adı. "Makale başlığı." Dergi başlığı Cilt, Sayı (Yayın tarihi): sayfa(lar).
Dergi Makalesi Örnek
Not: Thierry Gateau, “The role of open licences and free music in value co-creation: the case of Misteur Valaire,” International journal of arts management 16, no. 3 (2014): 49-52.
Kısaltılmış Not: Gateau, “The role of open licences,” 49-52.
Kaynakça Girişi: Gateau, Thierry. “The role of open licences and free music in value co-creation: the case of Misteur Valaire.” International journal of arts management 16, no. 3 (2014): 49-59.
Çevrimiçi makaleler, sayfa numaralarından sonra DOI içermelidir.
Gazete Makalesi
Not: Jennifer Harlan, “When the past roars into the present,” New York Times, January 16, 2020, A2.
Kısaltılmış Not: Harlan, “When the past roars,” A2.
Kaynakça Girişi: Harlan, Jennifer. “When the past roars into the present.” New York Times, January 16, 2020.
Çevrim İçi Gazete Makalesi
Not: Ted Widmer, “What Will the Next Decade Bring? The 1920s Offer an Answer,” New York Times, April 8,2020, www.nytimes.com/2020/02/08/opinion/what-will-the-next-decade-bring-the-1920s-offer-ananswer.html.
Kısaltılmış Not: Widmer, “What Will the Next Decade Bring?”
Kaynakça Girişi: Widmer, Ted. “What Will the Next Decade Bring? The 1920s Offer an Answer.” New York Times, April 8, 2020. www.nytimes.com/2020/02/08/opinion/what-will-the-next-decade-bring-the 1920soffer-an-answer.html.
ACS (American Chemical Society) - Kimya- The ACS Guide to Scholarly Communication
AIP (American Institute of Physics) - Fizik - AIP Style Manual
ALWD (Association of Legal Writing Directors) - Hukuk Çalışmaları
AMA (American Medical Association) - Tıp Bilimleri
AMS (American Mathematical Society) - Matematik - AMS Author Handbook
APSA (American Political Science Association) - Siyaset Bilimi, Uluslararası Çalışmalar - Style Manual for Political Science
ASA (American Sociological Association) - Sosyoloji
AP (Associated Press) - Gazetecilik, Halkla İlişkiler
Bluebook - Hukuk Çalışmaları
CSE (Council of Science Editors) - Biyoloji
Harvard Business School - İşletme - Harvard Business School Citation Guide
LSA (Linguistic Society of America) - Dilbilim - Unified Style Sheet for Linguistics
Maroonbook - Hukuk Çalışmaları
NLM (National Library of Medicine) - Tıp - Citing Medicine
MLA (Modern Language Association)
- Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı]. (hesap adı). "Tweetin tam metni." Gönderilen gün ay yıl, gönderilme zamanı. Tweet.
Örnek - İSÜ BKD | Kütüphane (isukutuphane). "Açık veri kullanımının; sel, yangın ve özellikle deprem gibi acil durumlar öncesinde planlamada, sonrasında organizasyon ve dayanışmada, afet anında ise nasıl hayati önem taşımakta olduğu “Veri Yoksa Kriz Var!” temasıyla ele alınacaktır.” 25 May 2023, 08:58. Tweet.
APA (American Psychological Association)
- @hesap adı. (Gönderildiği yıl, ay, gün). Tweet'in tam metni. [Twitter gönderisi]. URL'den alındı.
Örnek- @isukutuphane. (2023, Mayıs 25). Açık veri kullanımının; sel, yangın ve özellikle deprem gibi acil durumlar öncesinde planlamada, sonrasında organizasyon ve dayanışmada, afet anında ise nasıl hayati önem taşımakta olduğu “Veri Yoksa Kriz Var!” temasıyla ele alınacaktır. [Twitter gönderisi]. Erişim adresi https://twitter.com/isukutuphane/status/1661612567771455489?t=4CyQsScVwzWpOfjSAMyE7w&s=19
Chicago Manual of Style
Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı] (@hesap adı). Yıl. "Tweetin tam metni." Twitter, Ay gün, yıl, gönderildiği zaman. URL.
Örnek - İSÜ BKD | Kütüphane (@isukutuphane). 2023. " Açık veri kullanımının; sel, yangın ve özellikle deprem gibi acil durumlar öncesinde planlamada, sonrasında organizasyon ve dayanışmada, afet anında ise nasıl hayati önem taşımakta olduğu “Veri Yoksa Kriz Var!” temasıyla ele alınacaktır." Twitter, Mayıs 25, 2023, 08:58. https://twitter.com/isukutuphane/status/1661612567771455489?t=4CyQsScVwzWpOfjSAMyE7w&s=19
MLA (Modern Language Association)
- Soyadı, Adı. "Facebook gönderisinin ilk birkaç kelimesi..." Gönderilen gün ay yıl, gönderilme zamanı. Facebook.
Örnek – İstinye Üniversitesi | Kütüphane. " 18 Mayıs Müzeler Günü bu sene “Müzeler, Sürdürülebilirlik ve Refah” teması ile kutlanıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı tüm müze ve ören yerleri ziyaret saatleri içerisinde ücretsiz ziyaret edilebilecek. " 18 Mayıs 2023, 11:18. Facebook.
APA (American Psychological Association)
- Soyadı, Adı. (Gönderinin yapıldığı yıl, ay, gün). Facebook gönderisinin ilk birkaç kelimesi... [Facebook güncellemesi]. URL'den alındı
Örnek - İstinye Üniversitesi | Kütüphane (2023, Mayıs 18). 18 Mayıs Müzeler Günü bu sene “Müzeler, Sürdürülebilirlik ve Refah” teması ile kutlanıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı tüm müze ve ören yerleri ziyaret saatleri içerisinde ücretsiz ziyaret edilebilecek. [Facebook gönderisi]. Erişim adresi https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid032h1eeKUCgXcKApSqJMF7v7j8jGHpD1t6mW8trUJ9RSxNvpsYxv56RT1C6A4STRwJl&id=100054662400607&mibextid=Nif5oz
Chicago Manual of Style
- Soyadı, Adı. Yıl. "Facebook gönderisinin ilk cümlesinin veya ifadesinin metni." Facebook, Ay gün, gönderildiği yıl. URL.
Örnek - İstinye Üniversitesi | Kütüphane. 2023. "18 Mayıs Müzeler Günü bu sene “Müzeler, Sürdürülebilirlik ve Refah” teması ile kutlanıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı tüm müze ve ören yerleri ziyaret saatleri içerisinde ücretsiz ziyaret edilebilecek." Mayıs 18, 2023. https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid032h1eeKUCgXcKApSqJMF7v7j8jGHpD1t6mW8trUJ9RSxNvpsYxv56RT1C6A4STRwJl&id=100054662400607&mibextid=Nif5oz
YouTube ya da Diğer Çevrim İçi Video
MLA (Modern Language Association)
- Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı]. "YouTube Videosunun Başlığı." Çevrimiçi video. Yayınlandığı gün ay yıl. YouTube
Örnek – İstinye Üniversitesi. " Prof. Dr. Ali Nesin | Dünya Matematik Günü | Pi Günü " Online video. 14 Mart 2023. YouTube.
APA (American Psychological Association)
- Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı]. (Yıl, ay gün gönderildi). YouTube Videosunun Başlığı. [Video dosyası]. URL'den alındı
Örnek- İstinye Üniversitesi. (2023, Mart 2023). Prof. Dr. Ali Nesin | Dünya Matematik Günü | Pi Günü [Video dosyası]. Erişim adresi https://www.youtube.com/watch?v=q1kNEZHLUBI
Chicago Manual of Style
- Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı]. "YouTube Videosunun Başlığı." Video, videonun uzunluğu, Ay gün, yayınlandığı yıl. URL.
Örnek - İstinye Üniversitesi. " Prof. Dr. Ali Nesin | Dünya Matematik Günü | Pi Günü " YouTube video, 4:14, Aust 25, 2015. https://youtu.be/0dXw2RWqzpk.
MLA (Modern Language Association)
- Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı]. (hesap adı). "Instagram gönderisinin ilk birkaç kelimesi (varsa)..." Gönderilen gün ay yıl. Instagram.
Örnek – İSÜ BKD | Kütüphane (isukutuphane). "IFLA çatısı altında sürdürülebilirlikle ilgili yapılan çalışmalara katkı sunmak amacı ile..." 11 Mayıs 2023. Instagram.
APA (American Psychological Association)
- Hesap adı (Gönderilen gün ay yıl). Instagram gönderisinin ilk birkaç kelimesi (varsa).... [Instagram gönderisi]. Erişim adresi URL
Örnek - isukutuphane. (2023, May 11). IFLA çatısı altında sürdürülebilirlikle ilgili yapılan çalışmalara katkı sunmak amacı ile.. [Instagram gönderisi]. Erişim adresi https://www.instagram.com/p/CsGUCyMM5-c/?igshid=MzRlODBiNWFlZA==
Chicago Manual of Style
- Soyadı, Adı [veya tek kullanıcı adı] (@hesap adı). Yıl. " İlk cümlenin veya ifadenin metni Instagram gönderisi." Instagram, Gönderilen ay gün yıl. URL.
Örnek- İSÜ BKD | Kütüphane (@isukutuphane). 2023. " IFLA çatısı altında sürdürülebilirlikle ilgili yapılan çalışmalara katkı sunmak amacı ile Türkçe ve İngilizce olarak hazırladığımız posterlerimiz IFLA’nın “Çevre, Sürdürülebilirlik ve Kütüphaneler - Yeşil Kütüphane Posteri” sayfasında kabul edilerek yayınlandı" Instagram, May 11, 2023. https://www.instagram.com/p/CsGUCyMM5-c/?igshid=MzRlODBiNWFlZA==
Atıf Yönetimi Desteği
Kullanıcıların farklı alıntı stillerine göre bibliyografik bilgileri içe aktarmasına ve yönetmesine izin veren birçok alıntı yönetim programı ve web aracı vardır. Onlardan bazıları:
- Mendeley :Hem bibliyografik bilgiler için bir yönetim aracı hem de araştırma için bir sosyal ağ. Mendeley, bir çevrimiçi sürümden ve bir masaüstü sürümünden oluşur. İki sürüm senkronize edilir.
- Zotero :alıntıları toplayan ve düzenleyen açık kaynaklı bir yazılım. Ayrıca farklı atıf stillerine göre bibliyografyalar oluşturur.
- EndNote basic :bibliyografik alıntıları yönetmek için bir web aracı. Kayıt gereklidir.
Hangi Alıntı Stilini Kullanmanız Gerektiğini Bilmiyor Musunuz?
Kullanılacak alıntı stili ödevi veren akademisyen tarafından veya bir makale gönderiyorsanız dergi veya yayıncı tarafından belirlenir. Bununla birlikte, her disiplin bir veya iki stil kullanma eğilimindedir. Aşağıda alanlara göre alıntı stilleri yer almaktadır.
| Antropoloji: Chicago | Hukuk ve Hukuk Çalışmaları: Bluebook , Maroonbook veya ALWD |
| Sanat Tarihi: Chicago veya Turabian | Dilbilim: APA, MLA veya LSA |
| Sanat Yönetimi: Chicago | Literatür: MLA |
| Biyoloji: CSE | Matematik: AMS |
| İş: APA , Chicago veya Harvard | Tıp: AMA veya NLM |
| Kimya: ACS | Müzik: Turabian veya Chicago |
| İletişim: MLA | Felsefe: MLA veya Chicago |
| Bilgi İşlem Bilimi: Chicago | Fizik: AIP |
| Kriminoloji: APA veya Chicago | Siyaset Bilimi: APSA |
| Eğitim: APA | Psikoloji: APA |
| Tarih: Chicago veya Turabian | Din: MLA veya Chicago |
| Uluslararası Çalışmalar: APA , APSA veya Chicago | Sosyoloji: APSA |
| Gazetecilik: AP veya APA | Tiyatro: MLA veya Chicago |
Atıf Programları ve Yazılımları
Atıf Yönetimi Yazılımı Nedir?
"Kaynakça yazılım" olarak da adlandırılan alıntı yönetimi yazılımı, kitaplar, makaleler ve Web siteleri için alıntılar gibi bilgileri düzenlemenize, saklamanıza ve almanıza olanak tanır. Yazılımlar sayesinde veri tabanlarından kayıtları ve PDF'leri aynı anda içe aktarabilirsiniz. Projenizin verimliliğini artıran ve iyileştiren özetler, anahtar kelimeler ve diğer işlevleri ekleyebilirsiniz. Atıf yöneticisi bir makaleye uygun şekilde biçimlendirilmiş dipnotlar veya alıntılar eklemek ve bir kaynakça oluşturmak için kelime işlemci yazılımıyla birlikte çalışır.
Ne Yapmaz?
En sevdiğiniz stile göre her zaman mükemmel bir kaynakça veya referans listesi oluşturmaz. APA, MLA, Chicago veya Turabian'ı bilmeniz ve sonuçlarınızı kontrol etmeniz gerekecektir. Referansları aldığınız veri tabanındaki hataları veya eksiklikleri düzeltmez. Bir veri tabanından içine ne tür materyal koyduğunuzu her zaman bilemeyecektir (örneğin, bir bildiriyi bir kitaptan her zaman ayırt edemez).
Çevrimiçi Alıntı Oluşturucular Nelerdir?
Atıf oluşturucular, hızlı bir şekilde alıntılar ve kaynakçalar oluşturmanıza izin veren, ancak bilgi depolamanıza veya kelime işlemci yazılımlarına bağlantı vermenize izin vermeyen ücretsiz, çevrimiçi sitelerdir. İSÜ öğrencileri, alıntı oluşturuculara güvenmek yerine alıntı yönetimi yazılımını nasıl kullanacaklarını öğrenmeye teşvik edilir.
Hangi Aracı Kullanacağımı Nasıl Bilebilirim?
Şu anda herkesin ihtiyaçlarını desteklemek için en iyi şekilde çalışan tek bir program yoktur. Çevrimiçi alıntı oluşturucular, aceleniz olduğunda ve yönetmeniz gereken az sayıda kaynağınız olduğunda yardımcı olur. Atıf yazılımının öğrenilmesi için daha fazla zamana ihtiyacı vardır, ancak daha büyük miktarlarda veya daha karmaşık alıntıları işlemek ve kelime işlem uyumluluğu için son derece yararlıdır. Çeşitli alıntı yazılım araçları mevcuttur ve her birinin kendine özgü güçlü yönleri vardır. Kütüphane resmi olarak Zotero'yu önerir ve destekler, ayrıca Mendeley ve EndNote Basic'i de destekler. Lütfen aşağıdaki alıntı yazılımının karşılaştırma tablosuna bakın.
Atıf Yazılımı Yetenekleri
İSÜ Kütüphane öncelikle EndNote Basic, Zotero ve Mendeley'i destekler, bu nedenle bu üçünü karşılaştırmaya odaklanacağız. Diğer popüler araçlar arasında RefWorks ve ProCite bulunur.
Yapmam Gerekenler |
Hangi Yazılım? |
Neden? |
…birden çok bilgisayardan veya konumdan çalışın. |
ZoteroMendeleyEndNote Temel |
Zotero alıntı kitaplığınızı yerel bilgisayarınıza kaydeder, ancak evden, işten veya okuldan çalışabilmeniz için birden fazla bilgisayarla senkronize olur.Mendeley, yerel bilgisayarınızda yaşayan ancak bir web hesabıyla eşitlenen bir programdır.EndNote Basic tamamen bulut tabanlıdır, böylece ona herhangi bir cihazdan erişebilirsiniz. |
…İnternet bağlantısı olmadan çalışın. |
ZoteroMendeley |
Zotero, Mendeley alıntı kitaplıklarınızı yerel olarak bilgisayarınızda saklar. |
…web sayfalarını arşivleyin ve Amazon, Flickr ve ArtSTOR gibi sitelerden alıntıları içe aktarın. |
Zotero |
Zotero, web sayfalarının anlık görüntülerini kolayca kaydetmenize ve alıntı kitaplığınızda bunlara açıklama eklemenize olanak tanır. Web tabanlı yayınlardan ve bazı ticari ve sosyal ağ sitelerinden alıntı bilgilerini kazımak için harika bir araçtır. |
…bir grup projesi üzerinde çalışın veya alıntılarımı başkalarıyla paylaşın. |
ZoteroMendeleyEndNote Temel |
Zotero, alıntılarınızı paylaşımlı klasörler aracılığıyla paylaşmanıza izin verir -- bireylere veya gruplara paylaşımlı klasöre alıntı ekleme ve düzenleme izni verebilirsiniz.Mendeley, alıntıları ve belgeleri en fazla 2 kullanıcıdan oluşan bir grupla paylaşmanıza veya herkese açık bir genel okuma listesi oluşturmanıza olanak tanır.EndNote Basic, 1.000'e kadar kullanıcıyla paylaşım yapmanızı sağlar. |
...alışılmadık veya karmaşık alıntı stilleriyle çalışın, alışılmadık belge türlerinden alıntı yapın veya kendi belge türümü oluşturun |
Herhangi bir |
Zotero ve Mendeley, 10.000'den fazla stil veya stil varyasyonu içeren citationstyles.org deposundan alınan .csl (alıntı stili dili) komut dosyalarını kullanır . EndNote tescilli bir format olan .ens dosyalarını kullanır ve deposunda 7.000'den fazla stil veya stil varyasyonu bulunur. |
...PDF'lerle kapsamlı bir şekilde çalışın |
Mendeley, Zotero |
Mendeley ve Zotero'nun her ikisi de, uygulamadaki PDF'lerden, PDF tam metin aramasından ve PDF okuma/ek açıklamalarından alıntı bilgilerini otomatik olarak çıkarma yeteneğine sahiptir. Mendeley ayrıca, alanınızdaki diğer kişilerin (özellikle bilimlerde) ne okuduğunu ve yorum yaptığını görmek için bir sosyal ağ bileşenine sahiptir. |
Amerikan Üniversitesi Kütüphanesi’nden uyarlanmıştır.
Atıf Yöneticisi Karşılaştırma Tablosu
Kriterler |
Zotero |
Mendeley |
EndNote Temel |
Şuradan İndir: |
https://www.zotero.org/ |
https://www.mendeley.com |
https://endnote.com/product-details/basic/ |
Çevrimiçi olmalı mı? |
HAYIR |
HAYIR |
Evet |
Web tabanlı mı? |
Bir web sürümüne sahiptir; masaüstü uygulaması çevrim içi hesapla eşitlenir; Firefox, Chrome ve Safari ve Opera için konektörler mevcuttur. |
Öncelikle değil, ancak düzenlenebilir bir çevrim içi hesapla senkronize edilebilir |
Evet |
Çevrimiçi olmalı mı? |
HAYIR |
HAYIR |
Evet |
Maliyet |
Temel hesap için ücretsiz, daha fazla çevrimiçi depolama alanı için biraz maliyet |
Temel hesap için ücretsiz, daha fazla çevrimiçi depolama alanı için biraz maliyet |
Özgür |
Kelime işlemci uyumluluğu |
MS Word, Açık Ofis, Google Dokümanlar |
MS Word, Açık Ofis, Latex |
MS Word |
Veritabanlarından içe aktarma |
Evet |
Evet |
Evet |
Alıntı bilgilerini web sayfalarından içe aktar |
Evet, ayrıca sayfayı arşivler ve ek açıklamalar ekleyebilirsiniz. |
Evet, sınırlı sayıda site (çoğunlukla yayıncılar veya veritabanları) için bir yer imi ile |
Evet, Referans Yakalama aracıyla |
Depolama kapasitesi |
Sınırsız yerel depolama ve veri senkronizasyonu; 300MB ücretsiz Zotero dosya senkronizasyonu (daha büyük senkronizasyon planları satın alınabilir) |
Sınırsız yerel depolama ve veri senkronizasyonu; 1 GB kişisel ve 100 MB paylaşılan çevrimiçi alan (satın alınabilecek daha büyük çevrimiçi depolama planları mevcuttur) |
50.000 alıntı ve 2 GB ek depolama alanı ile sınırlıdır |
İlişkili dosyaları ekleyin (PDF'ler vb.) |
Evet, tarayıcı konektörüyle otomatik olarak bağlanır ve PDF'leri vurgulayabilir ve açıklama ekleyebilir |
Evet ve PDF'leri vurgulayabilir ve açıklama ekleyebilir |
Evet |
PDF'lerin tam metnini arayın |
Evet |
Evet |
HAYIR |
Grup veya paylaşılan kitaplıklar oluşturun |
Evet, grup oluşturucunun depolama alanını kullanır |
Evet, en fazla 3 grup üyesi için ücretsiz (daha büyük grup planları satın alınabilir) |
Evet |
Farklı stillerle bibliyografya oluşturun |
Evet |
Evet |
Evet |
PDF'lerden otomatik alıntı çıkarma |
Evet |
Evet |
HAYIR |
Diğer özellikler |
Kitaplığı birden çok bilgisayarla senkronize edin
|
Kitaplığı birden fazla bilgisayarla senkronize etZotero kitaplığıyla senkronize et |
|